POLITIKUS OPOZISAUN KARAKTER SUKAER

Nurima Pajeru, Kuarta , 06 Julhu 2011 - SUARA TIMOR

Rai Timor nee ai sukaer moris barak. Ninia fuan sei matak, han sin, kuandu tasak ona han midar. Mais, matak ou tasak, ninia tutun sempre kleuk. Ema dehan, “sin-sin, tutun kleuk, midar-midar mos, tutun kleuk”.

Mesmu laos barometer ida ba iha mundu politika, maibe ita bele uza hanesan espeilhu ida hodi fihir no ha’re, oinsa karakteristika politika nai ulun sira iha rai ida nee.

Nasaun boot bar-barak iha mundu, hanesan USA, Australia, sira nia partidu la barak. Nasaun balu iha partido barak hanesan Indonesia, maibe sira nia politikus la bosok povu. Sira halo buat nebe bele halo.

Mais Timor Leste, rai ki’ik oan ida, ninia partido sanulu resin. Hotu-hotu ninia objectivu hakarak dezenvolve nasaun no povu. Sira nia programa partido barak maibe implementasaun laiha. La hatan preokupasaun povu, nesesidade, no ejijensia povu, liu-liu sira iha opozisaun, koalia mak barak, bosok tun-sae, diskrimina ema no hatete aat ema seluk, kalan loron la para.

Opozisaun iha IV Governu Konstitusional ne ita hatene ona se, sira nia politik dala ruma konsidera malkriadu no laiha etika. Sira tun ba bosok povu tun sae, halo propaganda falsu no fo lia-falsu tanba deit atu manaan votus iha Parlamentu. padahal sira nia uma laran deit foer los, no ema sira iha laran ne barak mak la fo laran ba Timor.

Husi situasaun no kondisaun politikus sira nee, Bispo Baucau Mgr. Basilio do Nascimento, Pr dehan, “politikus sira nee mesak bosokten tan-tanan deit. Mesak fehuk tan-tanan deit”.

Iha fatin balu “Ema liu ona politika, maibe iha Timor atu halo ema sai politikus. Mambae sira dehan, politiku nee ema uitoan deit, maibe fulitiku, Timor tomak mesak fulitiku tan-tanan deit” kritik Mgr. Basilio.

Tantu kritika Mgr Basilio laos tamba factor like and dislike, maibe konkluza husi karakter politikus sira ba oras nee dadaun, antes tama ba eleisaun 2012. Nia ha’re lider politiku, balu uza liafuan ka deklarasaun oioin para hakotu ema nia hakarak para hili deit sira nia partido. Obriga ema labele hili partido A, B, C, nst. Iha Distritu Bobonaro ho Same, balu espailha informasaun ba sosiedade katak, karik sira nia partido lakon iha eleisaun maka funu sei moris. Sei mosu tan krisi hanesan 2006. Ida ne mai hosi partidu ida nebe ema bolu "istoria", mais kala konta istoria deit.

Rubrika ki’ik oan nee hakarak fo presaun ba populasaun tomak katak, eleisaun laos festa ba politikus sira para hadau kadeira maibe festa povu nian. Povu mak iha dever no direitu hili partido ida tuir ninia hakarak. Politikus sira laiha direitu obriga ema ida para hili partido ida nee, ida neba.

Tamba nee populasaun tomak tenki neon nain, tilun labele tobar dukur. Mesmu politikus balu uza liafuan kapas, hatete a’at partido ida nee, ida neba, povu lalika halai tuir. Nudar festa povu nian, povu mak determina. Atu hili partido A ka B, politikus sira laiha direitu atu obriga. Sira so iha dever haklaken sira nia programa partido, mesmu ikus mai laiha kapasidade realiza.

Tamba nee povu tenki koidadu ho politikus sukaer, liu-liu sira opozisaun nian, mesmu midar-midar maibe tutun kleuk, alias bosokten.