Jerasaun Foun Sai PR Horta: Lapresiza Ema Mestradu...

.

… Maibe iha Mentalidade Politika Diak
MIRO NASCIMENTO – SUARA TIMOR LOROSAE – 24 marsu 2011

DILI - Prezidenti Republika Jose Ramos horta hatete Jersaun foun ne’ebe sai Prezidenti Republika, la presiza ema ne’ebe hasai Kursu Mestradu, maibe tenki ema ida ne’ebe iha mentalidade Politika diak, atu nune’e bele Ukun Nasaun ida ne’e .

Prezidenti Horte hatete Enkuantu koalia kona ba preparasaun ba Lideransa buat sira ne’emaka halo parte. Lideransa laharuka ba eskola ka Bele iha mestradu bo’ot no bele iha Phd bo’ot ida, bele matenek tur iha Universidade hakerek livru, maibe laiha karik kualidade atu lidera politikamente.

Ne’e bele dehan ema ne’e sientista bo’ot ida maibe sientista ne’e iha deit Komputador oin no Nia sai mai liur atu koalia ho ema nia maka bilan hela Kualidade lideransa ne’e oinseluk, Bele PSD bele Mestradu oi-oin maibe se laiha mentalidade politika ida diak maka sei la halo buat ida.

“Ita hare maun bo’ot Xanana nia laiha Phd ho maun bo’ot Taur Matan Ruak maibe matenek tebes liu fali ema hotu-hotu ne’ebe iha Phd ho Master ne’e. Enkuantu lideransa ne’e ita bele hatete natural, mai duni husi ita ida-idak, se iha ona kualidade natural entaun ita bele dezenvove diak liutan halo klean liu tan atravez formasaun.

Se laiha kualidade natural bele iha kursu oi-oin maibe nia labele halo komunikasaun ho masas, organiza massa para atu tuir nia”,hatete Horta ba Horta ba Jornalista iha Palasiu PR Kinta (24/04).

Horta hatutan Relasaun ho asuntu ida ne’e maka iha tinan kotuk, sira halo enkontru entre lideransa 75 sira hodi hare oinsa para dudu jerasaun foun sira atu ukun rai ida ne’e.

“Ami kolia ona iha tinan kotuk liu ba Sr. PM Maun bo’ot Xanana Gusmão, hau rasik, Maun bo’ot Mari Alkatiri, Lu-olo, Mari Crascalão, Amu Bispo Bazilio, ami halo inisiativa ida ne’e no ideia ne’e mai husi Dr. Mari Alkatiri, ami halibur aan para koalia oinsa bele tulun no tane jerasaun foun para simu sira nia Direitu, todan atu tau matan ba nasaun ne’e”,tenik Horta.

Horta Akresenta Ne’e la signifika katak sira halo tiha ona desijaun ida iha Maubisi, ne’ lae, tanba tranjisaun lideransa ba jerasaun foun ne’e, prosesu ida lao nineik maibe ne’e hahu tiha ona laos foin agora.

“Ita hare iha parlamentu iha governu, jerasaun foun barak maka iha ne’eba, ne’e hanesan sira nia oportunidade. Oportunidade ida ne’ebe hau rasik nudar Prezidenti republika fo ba AMP. Ita hare AMP sei lubuk ida joven laos jerasaun 75”,komfesa tan Nia.

Enkuantu tuir Xefi Estadu iha tinan 5 nia laran Gvernu AMP iha Parlamentu, iha Partidu CNRT, PSD, PD para hatudu sira nia matenek no komitmentu.

Enkuantu tinan 5 nia laran ne’e hanesan tiha ona oportunidade ida eskola bo’ot ida para hatudu sira nia matenek, sira nia komitmentu, Prosesu ne’e lao nafatin, kontinua.

“Tinan foun ne’e mai elisaun ita sei hare, se povu fiar se, iha partidu ida ne’ebe hakrak entrega nasaun ne’e nia destinu ba se los, grupu ida ne’ebe ne’e povu maka hatene. Nudar Prezidenti republika no ami nudar lider 75 ami hakarak ami nia kualidade ne’ebe iha karik, bele partilla ka fahe ho jerasaun foun”,hatete tan Prezidenti.

Maibe katak Horta jerasaun foun maka ida-idak tenki hatudu nia matenek, nia kbit para povu bele fo komfiansa ba sira, Prosesu ida ne’ebe pozetivu tebes.

Horta fo Ezemplu fulan agostu ne’e mai FRETILIN atu halo elisaun direta ba Prezidenti ho sekretariu jeral. Signifika ne’e membrus militantes rezistadus partidu nian ida-idak bele aprezenta an nudar kandidatu ba Prezidenti ba sekretariu jeral partidu nian, laos ona kongresu maka vota ba lista ida ne’e kompletamente ebertu”,dehan tan Xefi Estadu.

“Hau hanoin prosesu ida ne’ebe hatudu maturidade politika Prtidu nian, no ne’e mos henesan eskola politiku ida ba sira. Se partidu sira seluk iha kondisoens atu halo ne’e diak liu tan”,tenik Horta.

Kestaun hanesan reforsa husi lider istoriku seluk, Mari Alkatiri katak inkontru ne’e importante tamba sira hare ba esperensia rejistensia to’o mai governasaun hodi tenta atu halo balansu hodi hare saida maka sala no saida maka los tau hamutuk hodi hare lideransa foun.

“Ne’e interese nasional. Ami la koalia hare interese partidu nian. Maske depois ida ne’e partidu ida-idak bele tenke mos asumi politika ne’ebe bele fo vantazen ba nasaun foun ida ne’e. maibe iha kestaun ne’e ami hare katak importante duni atu preparasaun jerasaun ne’ebe forte ba ita nia nasaun,” komenta Alkatiri iha fatin hanesan.

Tuir nia katak ida ne’e hanesan primeira reniaun ne’ebe sei iha tan sigunda reniaun hodi sei konvoka tan maluk sira seluk husi parte intelektual akademiku, hodi iha final sei iha dokumentus ida ne’ebe balansu.

“Reniaun ne’e laos atu foti desizaun mas atu fo kontribuisaun ba ita hotu atu hanoin halo nusa maka ita bele hetan lideranaa ida ne’ebe bele halo povu tomak kontente,”argumenta Alkatiri.

Entretantu Akademiku Universidade Timor Loro sa’e Jacinto Marsal hatete nia konkorda ho opiniaun Prezidenti nian, tanba tuir nia atu sai Lideransa lahare ba nia Bekroun Estudu. Maibe principal maka Ema ne’e tenki iha maturidade Politika ne’ebe diak para lori Nasaun ba oin.

Kestaun hanesan mai husi Joselino Carvalho katak atu sai preziedenti laos Buat ida fasil ne’eduni tenki ema ida ne’ebe matenek duni, matenek laos katak tenki hasai kursu mastradu, maibe matenek ida ne’ebe alamia. Tanba koalia kona ba kestaun politika, entaun hare mos ba Distinu Nasaun ida ne’e nian.

“hau dehan hanesan ne’e tanba Prezidenti hanesan ema numeru um iha nasaun, ne’e duni Presiza Lideransa ida ne’ebe efetivu, no diplomata”,tenik Joselino. Jin